Kikkers en kaaskoppen

Wat typeert de Nederlander? Wij komen zelf al snel uit bij eigenschappen als tolerant, rechtdoorzee en ondernemend. Maar het is zeer de vraag of dat strookt met het beeld dat anderen van ons hebben. Zien zij Nederlanders ook zo, vinden zij misschien juist bepaalde gewoontes van ons karakteristiek, of ons uiterlijk?

Stereotypen

In Kikkers en kaaskoppen worden we geconfronteerd met buitenlandse afbeeldingen waarop Nederlanders worden bekritiseerd en belachelijk gemaakt. Ze bestrijken grofweg de periode van 1600 tot 1850. We worden opgevoerd als kikkers, kaaskoppen, pijprokers, dronkaards, luie lafaards, gewetenloze opportunisten, ongemanierde roodharige barbaren en volgevreten nietsnutten. Allemaal stereotypen natuurlijk, die wel raken aan een feitelijk gevoel of idee over Nederland en Nederlanders. Vandaar dat eveneens de context wordt belicht waarin de voorstellingen zijn ontstaan.

Collectie van het Rijksmuseum

Het merendeel van de afbeeldingen in dit boek is afkomstig uit de buitengewoon veelzijdige verzameling spotprenten van het Rijksmuseum, die tot nog toe vrijwel onbekend is gebleven. Met ruim honderddertig voorbeelden uit met name Engeland en Frankrijk, maar ook Duitsland, België, de Verenigde Staten en Japan, krijgt deze fantastische collectie nu voor het eerst de volle aandacht.

Kikkers en kaaskoppen biedt een verrassende kijk op Nederlanders door de eeuwen heen. Herkennen we onszelf in de lachspiegel die buitenlandse tekenaars en prentmakers ons voorhouden?

Deze publicatie kwam tot stand in samenwerking met het Rijksmuseum en werd mede mogelijk gemaakt met steun van de Stichting Frederik Mullerfonds (onder auspiciën van de Tiele-Stichting) en het Johan Huizinga Fonds/Rijksmuseum Fonds.