Alle mensen zijn intellectuelen

Hij is het brein achter het cultuurmarxisme en een inspiratiebron voor zowel links als rechts: de Italiaanse filosoof Antonio Gramsci (1891-1937) staat wereldwijd bekend als een van de belangrijkste marxistische denkers.

Volgens zijn tegenstanders waren zijn ideeën levensgevaarlijk: het fascistische regime van Benito Mussolini probeerde hem monddood te maken en zette hem jarenlang achter de tralies. Maar Gramsci liet zich niet het zwijgen opleggen en schreef in de gevangenis een baanbrekende reeks notities over filosofie, politiek en cultuur die nog steeds actueel zijn.

'Alle mensen zijn intellectuelen' maakt deze notities uit de gevangenis nu toegankelijk voor een Nederlands publiek. Macht, wist Gramsci, draait niet alleen om politiek maar ook om cultuur, want elk mens heeft de intellectuele vermogens om deel te nemen aan de strijd om hegemonie. Gramsci zag het als zijn levenstaak om die vermogens aan te spreken en te helpen ontwikkelen. Wie wil begrijpen hoe macht, politiek en cultuur vervlochten zijn, moet daarom Gramsci lezen.