Handboek psychopathologie bij vrouwen en mannen

Inhoud

Voorwoord – Lilianne Ploumen

 

Introductie: op weg naar sekse- en gendersensitieve ggz

 

Deel I – Vrouw-manverschillen algemeen

1  Vrouw-manverschillen in neurobiologie

Birit Broekman, Machteld Marcelis en Therese van Amelsvoort

   1.1  Inleiding

   1.2  Geslachtschromosomen en geslachtshormonen

   1.3  Epigenetica

   1.4  Metabolisme

   1.5  Hersenen

   1.6  Neurotransmitters

   1.7  Neuropeptiden

   1.8  Stress

   1.9  Tot slot

 

2  Genderidentiteit, gehechtheid, autonomie en psychische stoornissen

Marrie Bekker

   2.1  Inleiding

   2.2  De ontwikkeling van genderidentiteit

   2.3  Gehechtheid

   2.4  Autonomie

   2.5  Andere gendergebonden ontwikkelingsfactoren

   2.6  Gendergebonden ontwikkelingsfactoren in het therapeutisch proces

   2.7  Tot slot

 

3  Vrouw-manverschillen in cognitieve functies

Hester Sijtsma en Lydia Krabbendam

   3.1  Inleiding

   3.2  Oorsprong van cognitieve vrouw-manverschillen

   3.3  De geheugenfuncties

   3.4  Sociaal-cognitieve functies

   3.5  Visuospatiële functies

   3.6  Tot slot

 

4  Vrouwelijke en mannelijke levenslooptrajecten als bronnen van stress

Janneke van Mens-Verhulst

   4.1  Inleiding

   4.2  Sociale stressoren

   4.3  Levenslooptrajecten

   4.4  Traditioneel gendertraject

   4.5  Gelijkheidstraject

   4.6  Gendertraject naar ‘eigen keuze’ 

   4.7  Tot slot

 

Deel II – Vrouw-manverschillen bij psychopathologie

5  Psychische stoornissen tijdens zwangerschap en postpartum periode

Marlies Holterhuës, Janneke Gilden en Veerle Bergink

   5.1  Inleiding

   5.2  Klinische kenmerken, symptomen

   5.3  Epidemiologie

   5.4  Comorbiditeit, beloop

   5.5  Etiologie

   5.6  Diagnostiek

   5.7  Behandeling, preventie en terugval

   5.8  Tot slot

 

6  Gehechtheid en psychopathologie bij kinderen en volwassenen

Madelon Riem en Hedwig van Bakel

   6.1  Inleiding

   6.2  Klinische kenmerken, symptomen

   6.3  Verschillende vormen van gehechtheidsrelaties

   6.4  Beloop en comorbiditeit

   6.5  Diagnostiek

   6.6  Prevalentie en sekse-genderverschillen

   6.7  Behandeling en preventie

   6.8  Tot slot

 

7  Leer- en communicatiestoornissen

Marjolijn van Weerdenburg

   7.1  Inleiding

   7.2  Klinische kenmerken

   7.3  Comorbiditeit

   7.4  Epidemiologie

   7.5  Etiologie

   7.6  Diagnostiek en behandeling

   7.7  Gevolgen van leer- en communicatiestoornissen in de volwassenheid

   7.8  Tot slot

 

8  Verstandelijke beperking

Robert Didden en Therese van Amelsvoort

   8.1  Inleiding

   8.2  Epidemiologie

   8.3  Etiologie

   8.4  Psychische comorbiditeit

   8.5  Somatische comorbiditeit

   8.6  Psychofarmacagebruik

   8.7  Victimisatie

   8.8  Tot slot

 

9  Autismespectrumstoornissen

Els Blijd-Hoogewys

   9.1  Inleiding

   9.2  Klinische kenmerken

   9.3  Epidemiologie

   9.4  Beloop en comorbiditeit

   9. 5  Etiologie

   9.6  Diagnostiek

   9.7  Behandeling en preventie 

   9.8  Tot slot

 

10  Aandachtsdeficiëntie-/hyperactiviteitsstoornis

Jennifer Richards, Corina Greven en Jan Buitelaar

   10.1  Inleiding

   10.2  Klinische kenmerken, symptomen

   10.3  Epidemiologie

   10.4  Comorbiditeit

   10.5  Etiologie

   10.6  Diagnostiek

   10.7  Behandeling   

   10.8  Tot slot

 

11  Psychotische stoornissen

Mireille Boerma, Janneke Zinkstok en Therese van Amelsvoort

   11.1  Inleiding

   11.2  Epidemiologie

   11.3  Etiologie

   11.4  Klinische kenmerken

   11.5  Diagnostiek

   11.6  Behandeling en terugvalpreventie

   11.7  Tot slot

 

12  Depressieve stoornis

Anja Lok, Dominique Scheepens en Miriam Lommen

   12.1  Inleiding

   12.2  Klinische kenmerken

   12.3  Epidemiologie

   12.4  Comorbiditeit

   12.5  Etiologie

   12.6  Diagnostiek

   12.7  Behandeling en terugvalpreventie

   12.8  Tot slot

 

13  Angststoornissen: bang zijn is voor meisjes?

Liesbeth Hallers-Haalboom, Joyce Maas, Laura Kunst en Marrie Bekker

   13.1  Inleiding

   13.2  Klinische kenmerken

   13.3  Epidemiologie

   13.4  Beloop, comorbiditeit

   13.5  Etiologie

   13.6  Diagnostiek

   13.7  Behandeling

   13.8  Tot slot

 

14  Obsessieve-compulsieve stoornissen

Danielle Cath en Stella de Wit

   14.1  Inleiding

   14.2  Symptoomexpressie en comorbiditeit

   14.3  Demografische verschillen

   14.4  Beloop

   14.5  Etiologie

   14.6  Omgevingsfactoren

   14.7  Diagnostiek

   14.8  Behandeling

   14.9  Tot slot

 

15  Psychotrauma- en stressorgerelateerde stoornissen en dissociatie

Willie Langeland en Miranda Olff

   15.1  Inleiding

   15.2  Klinische kenmerken en symptomen

   15.3  Epidemiologie

   15.4  Comorbiditeit en beloop

   15.5  Etiologie

   15.6  Diagnostiek

   15.7  Behandeling

   15.8  Tot slot

 

16  Somatisch-symptoomstoornis en verwante stoornissen

Lineke Tak en Judith Rosmalen

   16.1  Inleiding

   16.2  Klinische kenmerken, symptomen

   16.3  Epidemiologie

   16.4  Comorbiditeit, beloop

   16.5  Etiologie

   16.6  Diagnostiek

   16.7  Behandeling en preventie

   16.8  Tot slot

 

17  Eetstoornissen

Greta Noordenbos, Liesbeth Hallers-Haalboom, Greet Kuipers en Marrie Bekker

   17.1  Inleiding

   17.2  Klinische kenmerken, symptomen

   17.3  Epidemiologie

   17.4  Beloop en comorbiditeit

   17.5  Etiologie

   17.6  Diagnostiek

   17.7  Behandeling en terugval

   17.8  Tot slot

 

18  Zindelijkheid

Charlotte Van Herzeele, Eline Van Hoecke en Johan Vande Walle

   18.1  Inleiding

   18.2  Klinische kenmerken, symptomen

   18.3  Epidemiologie

   18.4  Comorbiditeit

   18.5  Etiologie

   18.6  Diagnostiek

   18.7  Behandeling

   18.8  Tot slot

 

19  Slaap-waakstoornissen

Lucia Talamini, Ysbrand van der Werf en Winni Hofman

   19.1  Inleiding

   19.2  Insomniastoornis

   19.3  Obstructieve-slaapapneu-/hypopneusyndroom

   19.4  Rustelozebenensyndroom

   19.5  Slaapstoornissen en psychopathologie

   19.6  Tot slot

 

20  Seksuele problemen

Ellen Laan en Rik van Lunsen

   20.1  Inleiding

   20.2  Klinische kenmerken van seksuele disfuncties

   20.3  Epidemiologie

   20.4  Comorbiditeit

   20.5  Etiologie

   20.6  Diagnostiek

   20.7  Behandeling

   20.8  Tot slot

 

21  Genderdysforie

Baudewijntje Kreukels, Griet De Cuypere en Walter Pierre Bouman

   21.1  Inleiding

   21.2  Klinische kenmerken, symptomen

   21.3  Epidemiologie

   21.4  Comorbiditeit, beloop

   21.5  Etiologie

   21.6  Diagnostiek

   21.7  Behandeling

   21.8  Tot slot

 

22  Parafilieën en parafiele stoornissen

Kris Goethals, Miriam Wijkman en Nils Verbeeck

   22.1  Inleiding

   22.2  Etiologische theorieën

   22.3  Diagnostiek

   22.4  Parafilieën en parafiele stoornissen volgens de DSM-5

   22.5  Behandeling

   22.6  Tot slot

 

23  Gedragsstoornissen

Helena Oldenhof, Lucres Nauta-Jansen en Arne Popma

   23.1  Inleiding

   23.2  Klinische kenmerken, symptomen

   23.3  Beloop

   23.4  Comorbiditeit

   23.5  Etiologie

   23.6  Diagnostiek

   23.7  Behandeling

   23.8  Tot slot

 

24  Stoornissen in middelengebruik

Liesbeth Hallers-Haalboom, Laura Kunst, Willie Langeland 

en Marrie Bekker

   24.1  Inleiding

   24.2  Klinische kenmerken, symptomen

   24.3  Epidemiologie

   24.4  Comorbiditeit, beloop

   24.5  Etiologie

   24.6  Diagnostiek

   24.7  Behandeling en terugval

   24.8  Tot slot

 

25  Neurocognitieve stoornissen: delier, dementie en 

cognitieve achteruitgang

Caroline Sonnenberg

   25.1  Inleiding

   25.2  Klinische kenmerken, symptomen

   25.3  Epidemiologie, etiologie en beloop

   25.4  Diagnostiek

   25.5  Behandeling

   25.6  Tot slot

 

26  Persoonlijkheidsstoornissen

Nathan Bachrach en Marrie Bekker

   26.1  Inleiding

   26.2  Klinische kenmerken, symptomen

   26.3  Epidemiologie

   26.4  Comorbiditeit

   26.5  Beloop

   26.6  Etiologie

   26.7  Diagnostiek

   26.8  Behandeling

   26.9  Preventie

   26.10  Tot slot

 

27  Bewegingsstoornissen en andere bijwerkingen door

geneesmiddelen voor psychische aandoeningen

P. Roberto Doornebal-Bakker

   27.1  Inleiding

   27.2  Algemeen

   27.3  Bewegingsstoornissen

   27.4  Andere bijwerkingen

   27.5  Tot slot

 

Deel III – Vrouw-manverschillen bij transdiagnostische

problematiek

28  Suïcidaliteit: de genderparadox

Emma van de Riet, Carlo van Dongen en Klaas Nauta

   28.1  Inleiding

   28.2  Epidemiologie

   28.3  Etiologie

   28.4  Diagnostiek

   28.5  Behandeling

   28.6  Preventie

   28.7  Tot slot

 

29  Blootstelling aan interpersoonlijk geweld

Willie Langeland, Anne Bakker en Miranda Olff

   29.1  Inleiding

   29.2  Het begrip interpersoonlijk geweld

   29.3  Omvang van interpersoonlijk geweld

   29.4  Risicofactoren

   29.5  De rol van betekenisgeving en erkenning

   29.6  Tot slot

 

30  Werkstress, overspannenheid en burn-out

Petra Verdonk

   30.1  Inleiding

   30.2  Vrouwen, mannen en psychische beroepsziekten

   30.3  Genderverschillen, werkkenmerken en coping

   30.4  Gender, levensloop en werkstress

   30.5  Tot slot

 

31  Forensisch-psychiatrische ontwikkelingen

Hjalmar van Marle, Sabine Roza en Vivienne de Vogel

   31.1  Inleiding

   31.2  Het werkveld van de forensische psychiatrie

   31.3  Epidemiologie

   31.4  Etiologische aspecten

   31.5  Diagnostiek in de forensische psychiatrie: de rapportage pro justitia

   31.6  Risicotaxatie

   31.7  Effecten van preventie en (vroeg)interventie

   31.8  Behandeling

   31.9  Recidive

   31.10  Tot slot

 

32  Somatisch-psychische comorbiditeit

Elise Nelis, Marijke Bremmer, Odile van den Heuvel en Birit Broekman

   32.1  Inleiding

   32.2  Cardiometabool cluster

   32.3  Psycho-oncologie

   32.4  Hiv en psychische klachten

   32.5  Neuropsychiatrie

   32.6  Tot slot

 

Nabeschouwing

 

Literatuur

 

Register

 

Over de auteurs